Kategori: Makaleler

Otaku Japonca Ne Demek? Psikolojik Bir Mercekten Bakış Bir psikolog olarak, insan davranışlarının arkasındaki motivasyonları anlamak benim için her zaman ilgi çekici olmuştur. Neden insanlar belirli bir aktiviteye bu kadar derin bir bağlılık hissederler? Kimi insanlar bir kitaba, bir filme ya da bir hobiye neden bu kadar tutkuyla bağlanır? Özellikle pop kültürün geniş bir parçası haline gelen “otaku” kavramı, insan davranışlarını anlamak için oldukça ilginç bir örnek sunuyor. Peki, “otaku” ne anlama geliyor ve neden insanlar bu terimle özdeşleşiyor? Otaku kültürünün, bireylerin psikolojik ihtiyaçları ve toplumsal etkileşimleriyle nasıl bağlantılı olduğunu daha derinlemesine keşfetmek, insanın içsel dünyasına dair ipuçları verebilir. Bu…

Kelimenin Zarında: Hücre Zarı Zarar Görürse Ne Olur? Bir edebiyatçı için her kelime, bir hücrenin zarı gibidir; dış dünyayla iletişimi sağlar, anlamın özünü korur, metnin canlılığını sürdürür. Zarar gördüğünde ise — bir metaforun kırıldığında, bir cümlenin ritmi bozulduğunda — metin kan kaybeder. Tıpkı hücre gibi, anlatı da savunmasız kalır. Hücre zarı bir biyolojik yapıdan fazlasıdır; edebiyatın dilinde, insanın iç dünyasıyla dış evren arasındaki o narin sınırı temsil eder. Hücrenin Zarında Saklı Anlamlar Hücre zarı, yaşamın ilk perdesidir. İçerideki özü dış etkilerden korur, aynı zamanda seçici geçirgenliğiyle dengeyi sağlar. Edebiyatta bu, karakterlerin iç dünyasıyla dış dünyanın çatışmasıdır. Virginia Woolf’un Mrs. Dalloway’inde…

Toplumsal Bir Mercekten Hayal Gücü: Gerçeğin Sınırlarını Aşan İnsan Yetisi Bir sosyolog olarak, insanların yalnızca içinde yaşadıkları toplumu değil, onu nasıl hayal ettiklerini de merak ederim. Çünkü hayal gücü dediğimiz şey, bireyin sadece zihinsel bir etkinliği değil; aynı zamanda toplumun derin yapılarıyla sürekli etkileşim hâlinde olan bir güçtür. İnsan, yaşadığı gerçekliği sorgulama, dönüştürme ve yeniden kurma kapasitesini hayal gücü sayesinde edinir. Fakat bu güç, her zaman özgür müdür? Yoksa içinde bulunduğumuz toplumsal normlar hayal gücümüzün sınırlarını da mı belirler? Hayal Gücü: Toplumsal Gerçekliğin Görünmeyen Eşiği Sosyolojik açıdan hayal gücü, bireyin kendini ve çevresini aşma yetisidir. Ancak bu aşma süreci, hiçbir…

Eris Virüsü İlk Ne Zaman Çıktı? Bilimsel Merakla Başlayan Samimi Bir Yolculuk Kafamda hep aynı soru dönüp duruyordu: “Eris” denen varyant, hayatımıza ne zaman girdi ve neden bu kadar hızlı konuşulur oldu? Bir blog yazarı olarak değil, merak eden bir insan olarak paylaşmak istedim; çünkü takvimdeki birkaç tarih, virüs evrimini ve bugün hâlâ nasıl etkilediğini anlamamız için şaşırtıcı derecede çok şey anlatıyor. Kısa cevap: EG.5 olarak adlandırılan “Eris” ilk kez 17 Şubat 2023’te rapor edildi; 19 Temmuz 2023’te “izlemeye alınan varyant” (VUM), 9 Ağustos 2023’te ise Dünya Sağlık Örgütü tarafından “ilgi altında varyant” (VOI) olarak sınıflandırıldı. ([Dünya Sağlık Örgütü][1]) Eris’in…

Altınkılıçlar Kimdir? Cesur Bir Bakış: Vitrindeki Parıltı mı, Tedarik Zincirinin Gölgesi mi? Şunu peşin söyleyeyim: “Altınkılıçlar”ı yalnızca mağazadaki parlak vitrinlerle okumak, hikâyenin yarısını kaçırmaktır. Türkiye’nin kahve–çikolata ekosisteminde etkili bir aileden, dev bir üretim gücünden ve hızla küreselleşen bir perakende anlatısından söz ediyoruz. Tartışalım: Bu hikâye gerçekten nereye gidiyor? Kısaca: “Altınkılıçlar”, Türkiye merkezli Altınmarka Grubu’nun arkasındaki ailedir; grup, endüstriyel kakao/çikolata üretiminde dünya ölçeğinde oyuncu olup Kahve Dünyası markasını da bünyesinde barındırır. ([Altınmarka Grubu][1]) Kim Bu “Altınkılıçlar”? Anlatının Omurgası Altınmarka Grubu, resmî kaynaklarına göre dünyanın önde gelen endüstriyel kakao ve çikolata üreticilerinden biri; Türkiye’de ise en büyük üretici konumunda olduklarını vurguluyor. Bu…

Görme Güçlüğü Nedir? Öğrenmenin Dönüştürücü Gücüyle Bireyi Anlamak Her öğrencinin gözlerindeki ışık aynı değildir. Kimi dünyayı parlak renklerle görür, kimi gölgelerin içinden anlam çıkarır. Eğitimci için asıl mesele, gözün ne kadar gördüğü değil, zihnin ve yüreğin öğrenmeye ne kadar açık olduğudur. İşte bu yüzden “görme güçlüğü” kavramını yalnızca tıbbi bir tanım olarak değil, aynı zamanda öğrenmenin eşitlik ve erişilebilirlik meselesi olarak düşünmek gerekir. Görme Güçlüğü Tanımı ve Kapsamı Görme güçlüğü, kişinin görsel bilgiye erişiminde sınırlılık yaşaması anlamına gelir. Bu durum, tam körlükten çok daha geniş bir yelpazeyi kapsar. Hafif bulanıklık, renk ayırt etme zorluğu, sınırlı görüş alanı veya ışığa duyarlılık…

Gurbet Şarkısı Hangi Filmde Çaldı? Ekonomik Bir Perspektiften Kültürel Bir Analiz Bir ekonomist için her hikâye, bir kaynak tahsisi ve tercih meselesidir. İnsanlar duygularını, zamanlarını, hatta hatıralarını bile bir “ekonomik değer” çerçevesinde şekillendirir. Gurbet şarkısı da bu açıdan yalnızca bir müzik eseri değil; göç, özlem, fırsat maliyeti ve bireysel tercihlerin kültürel bir yansımasıdır. Peki, “Gurbet şarkısı hangi filmde çaldı?” sorusu, aslında nasıl daha geniş bir ekonomik hikâyenin kapısını aralar? Bir Kültürel Sermaye Hikâyesi: Gurbet’in Sinemadaki Yeri Cem Karaca’nın unutulmaz eseri “Gurbet”, Türk sinemasında özellikle “Gurbet Kuşları” gibi filmlerle anılır. Ancak bu şarkının taşıdığı ekonomik anlam, sadece bir filmin sahnesinde değil,…

Gelmemezlik mi Gelmezlik mi? Psikolojinin Merceğinden İnsan Davranışlarına Bakış Bir psikolog olarak bazen kelimelerin arkasına saklanan insan davranışlarını çözümlemeye çalışırım. “Gelmemezlik mi, Gelmezlik mi?” sorusu bana ilk duyduğumda sadece dilbilgisel bir tercih gibi görünmüştü. Ancak zamanla fark ettim ki, bu iki kelimenin seçimi bile insan zihninin karmaşık yapısını anlamak için ipuçları taşıyor. Çünkü dil, sadece iletişimin bir aracı değil; düşüncenin, duygunun ve sosyal ilişkilerin bir yansımasıdır. Bilişsel Psikoloji Perspektifinden: Seçimlerin Zihinsel Haritası İnsan zihni, karar verme süreçlerinde anlamı kodlarken en küçük detaylarda bile kendini ele verir. “Gelmemezlik” kelimesi, aslında dilde daha uzun ve dolaylı bir ifadedir. Zihin, bazen kararsızlık ya…

Öğrenmenin Dönüştürücü Gücü ve Gala Çiçeğinin Anlamı Bir öğretmen sınıfa adım attığında yalnızca bilgi taşımaz; umut, merak ve anlam da getirir. Öğrenme süreci tıpkı bir gala çiçeği gibidir: zarif, derin anlamlar taşıyan ve açıldıkça güzelliğini ortaya koyan bir yolculuktur. Eğitimde her öğrenci, kendi potansiyelini fark ettikçe içindeki çiçeği açar. İşte bu yazıda, “Gala çiçeği ne anlama gelir?” sorusunu yalnızca bir botanik kavramı olarak değil, öğrenmenin estetik ve pedagojik boyutlarıyla birlikte ele alacağız. Gala Çiçeği Ne Anlama Gelir? Gala çiçeği (Calla Lily), zarafetin, saflığın ve yeniden doğuşun sembolüdür. Antik Yunan’dan günümüze kadar farklı kültürlerde gala çiçeği; bilgelik, temizlik, sevgi ve umudu…

Dille İletişim Nedir? Geleceğin Dilinde İnsanlığın Yol Haritası Bir gün gelecek, belki de sadece kelimelerle değil; düşüncelerle, duygularla, hatta sessizlikle bile konuşabileceğiz. Bugün hâlâ cümleleri yan yana dizerek anlaşmaya çalışıyoruz ama yarının dünyasında “dille iletişim” bambaşka bir anlam taşıyacak. Bu yazıda, hem bugünün temellerinden yola çıkıp geleceğin ufkuna uzanacağız hem de erkeklerin stratejik öngörüleriyle kadınların insan merkezli vizyonlarını birleştirip insanlık için ne anlama geldiğini tartışacağız. Dille İletişim Nedir? İnsanlığın En Güçlü Aracı Dille iletişim, en basit tanımıyla, insanların duygu, düşünce, bilgi ve deneyimlerini kelimeler aracılığıyla birbirlerine aktarmasıdır. Fakat bu tanım, buzdağının sadece görünen kısmıdır. Çünkü dil sadece bir araç değil,…