Kapalı Duruşmayı Avukat İzleyebilir mi? Hukukun Gizli Alanına Farklı Bakış Açılarıyla Bir Yolculuk
Mahkeme salonlarının kapıları kapandığında içeride neler olup bittiğini çoğumuz merak ederiz. Özellikle de “kapalı duruşma” dendiğinde, akıllarda hemen şu soru belirir: Avukat bu duruşmayı izleyebilir mi? Yani, adaletin temsilcileri bile dışarıda mı kalır, yoksa hukukun ruhu gereği içeride olmaları bir zorunluluk mudur? Gelin bu soruya hem hukuki gerçeklerle hem de farklı bakış açılarıyla yaklaşalım. Çünkü mesele yalnızca bir prosedür değil; adaletin sınırlarını, hak aramanın çerçevesini ve bireylerin güvenlik hissini doğrudan ilgilendiren derin bir konudur.
—
Kapalı Duruşma Nedir ve Kimler Katılabilir?
Kapalı duruşma, mahkemenin özel gerekçelerle —örneğin özel hayatın gizliliği, kamu düzeni, çocukların korunması veya devlet güvenliği— duruşmayı kamuya kapalı olarak yürütmesi anlamına gelir. Bu tür duruşmalarda basın, izleyiciler ve davayla ilgisi olmayan kişiler salona alınmaz.
Ancak bu, duruşmanın tamamen “kapalı kapılar ardında” yapıldığı anlamına gelmez. Adaletin temel ilkelerinden biri olan savunma hakkı burada da geçerliliğini korur. Bu yüzden tarafların avukatları, duruşma kapalı olsa bile salonda yer alır ve müvekkillerini temsil etmeye devam eder.
—
Erkeklerin Objektif ve Veri Odaklı Bakışı: Hukukun Mantığı
Erkeklerin yaklaşımı genellikle hukukun teknik yönleri ve sistematik yapısı üzerine kuruludur. Bu bakış açısına göre mesele çok nettir: Savunma hakkı kutsaldır ve avukatın duruşmada bulunması, adil yargılanmanın olmazsa olmazıdır.
1. Savunma Hakkının Temel İlkesi
Ceza Muhakemesi Kanunu’na göre, sanığın veya davalı tarafın avukatı, kapalı duruşmalarda da mutlaka hazır bulunabilir. Bu, sadece bir hak değil, aynı zamanda adaletin sağlıklı işlemesi için zorunluluktur. Aksi takdirde savunma hakkı ihlal edilmiş olur.
2. Yargılamada Şeffaflığın Temel Aktörü
Kapalı duruşmalar, kamuya kapalı olabilir ama yargılama süreci taraflara kapalı olamaz. Erkeklerin veri odaklı bakış açısına göre, avukatın varlığı bu noktada sistemin “şeffaflık sigortası”dır. Avukat, davanın her aşamasına tanıklık ederek hukuki sürecin adil ve ölçülü ilerlediğini garanti eder.
3. İstisnai Durumlar Dışında Kapı Her Zaman Açık
Bazı durumlarda, özellikle devlet sırrı içeren davalarda, taraf avukatlarının bile belirli belgelere erişimi sınırlandırılabilir. Ancak bu bile genellikle “kısıtlı dosya inceleme” düzeyindedir; duruşma salonuna girmeleri engellenmez. Bu yaklaşım, sistemin veriye dayalı adalet anlayışını yansıtır.
—
Kadınların Duygusal ve Toplumsal Etki Odaklı Bakışı: Güvenlik, Empati ve Adalet Dengesi
Kadınların konuya bakışı daha çok bu sürecin bireyler üzerindeki psikolojik ve toplumsal etkilerine odaklanır. Onlara göre mesele sadece “avukat girer mi?” değildir; mesele, avukatın orada bulunmasının mağdur, tanık veya sanık üzerindeki etkisidir.
1. Mağdurun Güvenliği ve Rahatlığı
Özellikle cinsel saldırı, çocuk istismarı veya aile içi şiddet davalarında mağdurun kendini güvende hissetmesi çok önemlidir. Bu nedenle mahkeme, duruşmayı kapalı yaparak dış dünyanın baskısını ortadan kaldırır. Ancak avukatların orada bulunması mağdur için bir tehdit değil, adalet için bir güvencedir. Kadın bakış açısı bu noktada “duygusal güvenlik” ile “hukuki güvenlik” arasında bir denge kurulması gerektiğini savunur.
2. Empati ve Hassasiyetin Önemi
Bazı durumlarda mağdurlar, avukatların bile varlığından çekinebilir. Özellikle çocuk tanıkların ifadelerinde bu durum sıkça görülür. Bu gibi durumlarda avukatların soru sorma biçimleri, iletişim tarzları ve salondaki varlıkları konusunda daha hassas davranmaları gerekir. Kadın yaklaşımı, “hukuk sadece kurallardan ibaret değildir, aynı zamanda insan duygularını da dikkate almalıdır” der.
3. Toplumsal Mesaj Boyutu
Kapalı duruşmalarda avukatların varlığı, topluma da bir mesaj verir: “Bu dava gizli yürütülüyor olabilir ama adalet yalnız yürümüyor.” Bu mesaj, özellikle mağdur hakları konusunda toplumsal farkındalığı artırır ve adalet sistemine duyulan güveni pekiştirir.
—
Hukukun Kalbi: Kapalı Ama Erişilebilir Bir Alan
Kapalı duruşmalarda avukatların bulunması, hukuk sisteminin temel taşlarından biridir. Bu durum, hem sanığın savunma hakkını korur hem de yargılamanın adil ve tarafsız şekilde yürütülmesini sağlar.
Ancak mesele yalnızca bir hukuki prosedür değildir; aynı zamanda bir güvenlik, psikoloji ve toplumsal denge meselesidir. Erkeklerin analitik yaklaşımı bu süreci hukuki bir zorunluluk olarak görürken, kadınların duygusal perspektifi bu zorunluluğun insani boyutlarını ön plana çıkarır.
—
Sonuç: Adaletin Kapısı Her Zaman Kapalı Olmamalı
Kapalı duruşmaların amacı gizlemek değil, korumaktır. Fakat bu koruma, savunma hakkını asla ortadan kaldırmaz. Avukatlar, adaletin en önemli aktörlerinden biri olarak o kapalı salonlarda yerlerini alır. Onların varlığı, hem bireylerin haklarını güvence altına alır hem de adaletin görünmeyen yüzünü görünür kılar.
Şimdi size sorayım:
Sizce mağdurun güvenliği ile savunma hakkı arasında nasıl bir denge kurulmalı?
Kapalı duruşmalar adaleti güçlendirir mi, yoksa zayıflatır mı?
Yorumlarda düşüncelerinizi paylaşın, adaletin bu önemli boyutunu birlikte tartışalım.