[](https://serbestiyet.com/yazarlar/yeni-gergedanlar-19618/?utm_source=chatgpt.com)
Gergedanlar, yeryüzünün en eski ve en büyük kara memelilerinden biri olarak, tarih boyunca geniş coğrafyalarda yaşamışlardır. Ancak, günümüzde bu devasa hayvanların çoğu, insan kaynaklı tehditler nedeniyle ciddi tehlikelerle karşı karşıyadır. Peki, gergedanlar hâlâ yaşıyor mu? Cevap, evet; ancak bu yaşam, kritik bir sınavdan geçiyor.
Gergedanların Tarihsel Yolculuğu
20. yüzyılın başlarına kadar, gergedanlar Afrika ve Asya’nın geniş alanlarında özgürce dolaşıyorlardı. Ancak, 1900’lerin ortalarına gelindiğinde, bu sayı 500.000’den 70.000’e düşmüştü. Bugün ise, dünya genelinde yaklaşık 27.000 gergedan kaldığı tahmin ediliyor [1].
Günümüzdeki Durum: Yaşayan Gergedanlar
Günümüzde beş gergedan türü hayatta kalmaya devam ediyor:
– Beyaz Gergedan (Ceratotherium simum): Afrika’nın güneyinde, özellikle Güney Afrika, Namibya, Zambiya ve Zimbabve’de bulunur. Nüfusu yaklaşık 15.752 birey olarak tahmin edilmektedir [2].
– Siyah Gergedan (Diceros bicornis): Afrika’nın doğusunda ve güneyinde yaşar. Nüfusu 6.788 civarındadır [2].
– Beyaz Gergedan (Güney Alt Türü): Afrika’nın güneyinde, özellikle Güney Afrika, Namibya, Zambiya ve Zimbabve’de bulunur. Nüfusu yaklaşık 15.752 birey olarak tahmin edilmektedir [2].
– Beyaz Gergedan (Kuzey Alt Türü): Bu alt tür, 2018 yılında son erkek bireyin ölümüyle fonksiyonel olarak tükenmiştir. Günümüzde sadece iki dişi birey, Najin ve Fatu, Kenya’daki Ol Pejeta Koruma Alanı’nda yaşamaktadır [3].
– Javan Gergedanı (Rhinoceros sondaicus): Endonezya’nın Java Adası’nda, Ujung Kulon Milli Parkı’nda yaşayan bu tür, sadece yaklaşık 50 birey ile hayatta kalmaktadır [2].
– Sumatra Gergedanı (Dicerorhinus sumatrensis): Endonezya’nın Sumatra ve Borneo adalarında bulunan bu tür, 34-47 birey ile kritik tehlike altındadır [2].
– Büyük Tek Boynuzlu Gergedan (Rhinoceros unicornis): Hindistan ve Nepal’de yaşayan bu tür, 2025 itibarıyla 4.075 birey ile önemli bir koruma başarısı göstermektedir [4].
Tehditler ve Koruma Çabaları
Gergedanların karşılaştığı en büyük tehditler arasında yasa dışı avcılık ve yaşam alanı kaybı bulunmaktadır. Boynuzlarının yüksek talep görmesi, özellikle Asya’da, bu tehditleri artırmaktadır. Ancak, son yıllarda koruma çabaları olumlu sonuçlar vermektedir. Örneğin, Güney Afrika’da yapılan boynuz kesme uygulamaları, yedi yıl süren bir araştırmada, sekiz koruma alanında kaçak avcılığı %78 oranında azaltmıştır [5].
Ayrıca, Uganda’daki Ziwa Gergedan Koruma Alanı’nda, 2025 itibarıyla 48 birey ile gergedan popülasyonu artış göstermektedir [6].
Sonuç
Gergedanlar, dünya ekosisteminin önemli üyeleridir. Ancak, insan faaliyetlerinin etkisiyle hayatta kalma mücadelesi vermektedirler. Koruma çabaları ve bilinçli yaklaşımlar, bu devasa hayvanların geleceğini güvence altına alabilir. Gergedanların yaşaması, sadece onların değil, tüm ekosistemlerin sağlıklı kalması için önemlidir.
– [The Washington Post](https://www.washingtonpost.com/world/2025/06/05/rhino-horn-dehorn-poaching-south-africa-study/?utm_source=chatgpt.com)
– [The Times of India](https://timesofindia.indiatimes.com/city/bareilly/world-rhino-day-rhino-popn-crosses-4k-in-india-nepal-amid-global-decline/articleshow/124030480.cms?utm_source=chatgpt.com)
– [AP News](https://apnews.com/article/69f901e849e894b752c78ede5caa3b4e?utm_source=chatgpt.com)
—
Sources:
[1]: https://www.worldwildlife.org/species/rhino?utm_source=chatgpt.com “Rhino | Species | WWF – World Wildlife Fund”
[2]: https://www.savetherhino.org/rhino-info/population-figures/?utm_source=chatgpt.com “Rhino populations | Rhino Facts | Save the Rhino International”
[3]: https://en.wikipedia.org/wiki/Northernwhiterhinoceros?utm_source=chatgpt.com “Northern white rhinoceros”
[4]: https://timesofindia.indiatimes.com/city/bareilly/world-rhino-day-rhino-popn-crosses-4k-in-india-nepal-amid-global-decline/articleshow/124030480.cms?utm_source=chatgpt.com “World Rhino Day: Rhino popn crosses 4k in India & Nepal amid global decline”
[5]: https://www.washingtonpost.com/world/2025/06/05/rhino-horn-dehorn-poaching-south-africa-study/?utm_source=chatgpt.com “To save rhinos, conservationists are removing their horns”
[6]: https://en.wikipedia.org/wiki/ZiwaRhinoSanctuary?utm_source=chatgpt.com “Ziwa Rhino Sanctuary”